Cordoba – miasto trzech kultur

Stolice Andaluzji – Cordoba

Jedno z ośmiu największych miast Andaluzji. Kordoba położona nad rzeką Gwadalkiwir, nieco z boku najważniejszych szlaków komunikacyjnych południa, ale ze względu na piękno architektury jest odwiedzana przez tłumy turystów z całego świata.

Liczba niezwykle pięknych zabytków jest imponująca. Nie trzeba zachęcać do odwiedzenia słynnej na całym świecie La Mezquity – Wielkiego Meczetu Cordoby, który stanowi symbol niegdysiejszej potęgi, arabskiej myśli architektonicznej – to miejsce trzeba zobaczyć!

Historia Cordoby

Tereny współczesnej Kordoby zamieszkane były przez plemiona iberyjskie, a w III wieku zostały przejęte przez Kartaginę, i z tego też okresu pochodzą pierwsze przesłanki o założeniu miasta Karduba (Kart-Juba – „Miasto Juba”, na cześć generała kartagińskiego Juby). Współczesna nazwa pochodzi z roku 169 r p.n.e., kiedy to po podbiciu Kartagińczyków przez Imperium Rzymskie, ówczesny pretor Marco Claudio Marcelo, założył obok przedromańskiej osady własną – Cordubę, do której sprowadził ludność pochodzącą z Rzymu.

Stopniowo Kordoba otwierała swoje bramy przed coraz tłumniej przybywającymi mieszkańcami okolicznych osad, stając się w V wieku stolicą rzymskiej prowincji Hispania Ulterior, która była miejscem narodzin wielkich filozofów, jak Lukan i Seneka.

W wyniku wewnętrznych tarć i osłabienia rzymskiej władzy, w 572 roku Kordoba została zdobyta przez Wizygotów. W 711 roku miasto zostało zdobyte przez Arabów i weszło w skład państwa Umajjadów.

Mauretańskie panowanie przyniosło miastu wielki rozkwit. W 929 roku Abd al-Rahman III, emir Kordoby, ogłosił niepodległość nowego kalifatu, który stał się częścią Al-Andalus.

Tym samym Kordoba stała się głównym ośrodkiem umacniającego się imperium muzułmańskiego na Zachodzie Europy, rywalizując w poziomie prestiżu, przepychu i kulturze z samym Bagdadem i Konstantynopolem. Była jednym z najbardziej zaludnionych miast na świecie z liczbą 450 000 mieszkańców w szczytowym momencie (około 1000 roku). Według źródeł arabskich, miasto pod rządami Abd al-Rahmana III liczyło około trzysta tysięcy domów zamieszkanych przez aż milion mieszkańców, dla których to wybudowano 1600 meczetów, osiemdziesiąt tysięcy sklepów, i niezliczoną ilość publicznych łaźni.

Mimo różnorodności etnicznej przedstawiciele trzech największych wyznań: islamskiego, chrześcijańskiego i judaistycznego, żyli w poszanowaniu swojej odmienności i pokoju we wzajemnych relacjach. W tych czasach miasto zyskało także około siedemdziesięciu bibliotek, uniwersytet, szkołę medyczną, oraz rozpoczęto rozbudowę Wielkiego Meczetu. Otwarty na innowacje kalif Kordoby zlecił także zbudować niezwykle piękny pałac położony ok. 7 km od Kordoby Medina Azahara, w którym mieszkał aż do śmierci. Ruiny kompleksu zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

I tak okres świetności Kordoby trwał do śmierci Al-Manzura w roku 1002, które to wydarzenie rozpocznie okres walk o władzę i powolny upadek metropolii. Ostatecznie w 1031r. nastąpił rozpad kalifatu Kordoby (Al-Andaluz), w wyniku czego miasto stało się stolicą jednego z 30 niewielkich państewek zwanych taifas, z których największymi pozostały także Sewilla i Saragossa.

W 1236 roku miasto zostało zdobyte przez chrześcijan pod dowództwem króla Ferdynanda III Kastylijskiego. Nowi władcy przekształcili Kordobę w ośrodek handlu, przede wszystkim suknem i jedwabiem. Miasto przeżywało okres prosperity aż do końca XVI wieku, kiedy to w wyniku epidemii i wypędzenia ludności arabskiej i żydowskiej, które stanowiły znaczną część mieszkańców, Kordoba zaczęła podupadać.

W okresie wojen napoleońskich Kordoba wpada w ręce francuskie, a po wojnie domowej w XX wieku, rozpoczęło się powolne uprzemysławianie miasta.

Światowej klasy zabytki Kordoby

W ciągu jednego dnia można zwiedzić w Kordobie kilka głównych atrakcji, biorąc pod uwagę przerwy na posiłek i spokojny spacer mostem. Centrum miasta nie jest rozległe, a uliczki są wąskie, dlatego nie będziemy potrzebować specjalnego transportu.

• Wielki Meczet Kordoby

Słynna na cały świat Wielka Mezquita w Kordobie pochodzi z VIII wieku. Została zbudowana w miejscu kościoła wzniesionego przez Wizygotów z użyciem cegły, marmuru i gipsu. Przez kolejne wieki była wielokrotnie przebudowywana, aby w okresie swojej świetności stać się największym meczetem w Europie, zajmując powierzchnię 23 000 m².

Słynna na cały świat Wielka Mezquita w Kordobie pochodzi z VIII wieku. Została zbudowana w miejscu kościoła wzniesionego przez Wizygotów z użyciem cegły, marmuru i gipsu. Przez kolejne wieki była wielokrotnie przebudowywana, aby w okresie swojej świetności stać się największym meczetem w Europie, zajmując powierzchnię 23 000 m².

Po zdobyciu Kordoby przez chrześcijan w 1236 roku, rozpoczęły się prace nad przekształceniem meczetu w katolicką katedrę. W latach 1523-1528 w miejscu mihrabu wzniesiono renesansową katedrę, która wkomponowana została w istniejącą strukturę meczetu. Dzięki temu, pomimo zmian, Wielka Mezquita zachowała swój oryginalny charakter.

Blisko pół tysiąca kolumn podtrzymuje zdobione dwukolorowe, charakterystyczne łuki, a całość możemy oglądać zanurzone w oszczędnym, nastrojowym półmroku. Wielki Meczet w Kordobie, Alhambra w Grenadzie i Alkazar w Sewilli, to bezspornie największe osiągnięcia techniki i architektury mauretańskiej na Półwyspie Iberyjskim.

Budowlę można zwiedzać indywidualnie, w grupach, lub z przewodnikiem. Do wyboru mamy także dwie formy zwiedzania: dzienną, oraz wzbogaconą efektami wizualno-dźwiękowymi – nocną. Dokładne informacje podane są na stronie KLIKNIJ TUTAJ. W środku nie można robić zdjęć z użyciem statywu fotograficznego, zostałam upomniana przez ochronę.

• Alcazar de los Reyes Cristianos

Alkazar pierwotnie był siedzibą rzymskich gubernatorów, następnie miejsce zajmowali kalifowie, a od 1328 roku stał się siedzibą królów hiszpańskich na czas przebywania w Kordobie, na cześć których została wzbogacona o piękne ogrody i łaźnie. W czasie wojny z Grenadą budowla była siedzibą sądu inkwizycyjnego. Zabytek obecnie znajduje się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

• Puente Romano

W pobliżu Alcazaru znajduje się 16-łukowy most łączący brzegi rzeki Gwadalkiwir (nazwa pochodzi z arabskiego Wadi al-Kabir czyli wielka rzeka), zbudowany w I wieku p.n.e., wielokrotnie przebudowywany, jednak w konstrukcji ostały się rzymskie fundamenty, a ciekawostką jest, że do połowy XX wieku był jedynym mostem w Kordobie. Na jednym z końców znajduje się Torre de la Calahorra – twierdza wzniesiona w XIV wieku przez Alfonsa XI, na ruinach arabskiej budowli. Obecnie znajduje się tutaj interaktywne muzeum Museo Roger Garaudy de las Tres Culturas, którego zawartość związana jest z relacjami jakie istniały w Kordobie w X wieku pomiędzy chrześcijanami, żydami i muzułmanami.

• Żydowska synagoga 

Została wzniesiona w stylu mudéjar, w 1315 roku pod kierownictwem Isaqa Moheba.

Po wypędzeniu Żydów z Kordoby w 1492 roku, budynek spełniał przeróżne funkcje, jak chociażby mieścił się tutaj szpital dla chorych na wściekliznę, kaplica świętego Kryspina, czy szkoła dla dzieci. W 1885 roku budynek został uznany za zabytek narodowy, rozpoczynając serię wielokrotnej przebudowy obiektu. Znajduje się w dzielnicy żydowskiej La Juderia, znanej z przecudnej urody, kwiecistych patios cordobeses.

Inne warte zobaczenia miejsca:

• Dla zainteresowanych historią polecam wstąpić do ​​​Muzeum archologicznego – mieści się częściowo we wnętrzu renesansowego pałacu Palacio de Jerónimo Páez, posiada sporą kolekcję eksponatów z okresu prehistorycznego, z czasów panowania w Kordobie Rzymian, Wizygotów, czy islamu.
• Dla głodnych i spragnionych – Plaza de la Corredera – Znajduje się tu targ oferujący świeże i lokalne produkty spożywcze, oraz działający prawie codziennie pchli targ.
• Molino de Albolafia – stary budynek i koło młynu, za czasów mauretańskich służyły do nawadniania ogrodów w Alkazarze
• Templo Romano – pozostałości rzymskiej świątyni na które składa się kilka kolumn w porządku korynckim oraz wielkie grobowce z I w. p.n.e. (Masouleos Romanos)
• Alminar de San Juan – minaret z epoki muzułmańskiej, przekształcony po okresie rekonkwisty w kościół
• Casa del Indiano
• Casa de los Villalones
• Palacio de los Paez de Castillejo
• Palacio Mudina
• Kościół Santa Maria – jest najstarszym zachowanym kościołem w Kordobie, którego budowa rozpoczęła się w 1236 roku, przebudowany w XVIII wieku.

Gdzie zjeść

Jak na duże hiszpańskie miasto przystało, Kordoba wypełniona jest dobrym jedzeniem. Wrzucę kilka propozycji spotkanych na hiszpańskojęzycznych serwisach, bo zawsze lubię wiedzieć, gdzie jedzą „lokalsi” 😉

• Bodegas Mezquita 
• Taberna Casa Salinas
• Taberna la Montillana
• Taberna El Poema
• Restaurante Sociedad Plateros María Auxiliadora

Polecam odwiedzić Kordobę. Magiczne miejsce, zwłaszcza po zachodzie słońca kiedy pięknie oświetlony most i starówka dodają całości bajkowego klimatu…

PS Używam zamiennie nazwy oryginalnej Cordoba i polskiej Kordoba. Obie nazwy w języku polskim brzmią tak samo – przez K, na blogu staram się zachowywać oryginalne nazewnictwo, dlatego także będziesz czytać o GrAnadzie (hiszp), a nie GrEnadzie (pl).

Mapka z atrakcjami Cordoby